Kekabeh instrumen ditabuh, nanging sing luwih diutamakake yaiku gender, gambang, rebab, siter lan suling. Ana dene karawitan lirihan bisa dipupuran meneh saka rizikan sing dikanggoake, antarane yaikut gadon, nyamleng, siteran, genderan, lan liya-liyane. Ana uga gamelan sing kang digunakake dumadi piranti upacara adat yaiku gamelan ageng. Ana jenise maneh yaiku gamelan sekati lan gamelan nunggang. Gamelan segati sing nduweni Kanjeng Kyayi Gunturmadu lan Kanjeng Kyai Guntursari.
Biyasane ditabuh ing jero perayaan uatawa acara sekaten yaiku dianakake pas tanggal 5 Mulud nganti 12 Mulud kanggi ngelingi weton lan wafatipun Nabi Muhammad SAW.Naning gamelan jenis iki uga kanggo acara nyambut dhayoh agung, supitan lan teteasan putra utawa putri Sultan lan sakarsa dalem.
4. Manfaat Olahraga
Kuwasa nyebutake, manfaat olahraga ora kalah penting karo menyang ora. Olahraga, sing bisa tetepkan bentuke fisik lan pikiran, wis dikenal kanthi apik. Kanggo para wong Jawa, ngerti manfaat kesehatan iki ora cuman kudu denget wacana, nanging kudu bisa dipraktekno dening kabeh wong.
Olahraga bisa maringi manfaat kanggo ragane. Ngatur wektu mlebu nge-gym, ngejogging, utawa ngedhik-dhik senam, bisa nyegah nanging bisa ngefektifake risiko penyakit jantung, tekanan darah tinggi, lan obesitas. Kanggo wong sing lagi nyari tenaga, olahraga bisa maringi keseimbangan energi, maringi semangat, lan nambahke daya tahan badan.
Ora cuman fisik, olahraga uga bisa nambahke kesehatan pikiran. Saat olahraga, otak kasebut mbere bebarengan ngasilake hormon endorphin, sing bisa nyebabake perasaan senang lan kurang nrimo stres. Kondisi iki bisa nguatke kesejahteraan jiwa lan ngurangi risiko gangguan mental.
Dina budaya Jawa, salah siji olahraga kang akeh digawe ya padha maca wayang kulit. Seni iki ora cuma ngasyiki, nanging uga bisa nglestarake fisik lan konsentrasi. Macapat, sing kalebu ing wayang, uga bisa nambah kesehatan pikiran. Dadi, alon-alon asale kelakon lan olahraga, sing bisa dipraktekno dening kita kabeh.
Kita kudu ngerti manfaat olahraga iki dudu mligi akeh wacana, nanging dudu ngrasani. Yen kita pengin sehat lan tetep pinter, wong Jawa kudu pintar-pintar ngolahragaké. Kabeh sing kudu dilakokake ya prasaja, ora usah takon, ya pikirkan manfaat kang bisa dadi hadiah kang apik kanggo tubuh lan pikiran kita.
5. Sejarah Wayang Wong
Wayang uwong utawa wayang wong menika salah satunggalipun jenis pementasan tradisonal ing Jawa. Wanag wong menika gabungan saking seni drama ingkang ngerembaka ing negeri Eropa kaliyan seni pengelaran wayang ingkang ngerembaka ing tanah Jawa utawa pulo Jawa.
Utaminipun wayang wong ngerembaka ing kraton kanggo hiburan golongan priyayi utawa bangsawan. Wong kang mainake wayang wong uga ngagem pakaian ingkang sami kaliyan hiasan-hiasan ingkang diagem wayang kulit.
Miturut penuturan lan data saking dinas pariwisata Kotamadya Dati II Surakarta, wayang wong ana utawa lair ing abad XVIII. Diciptaken menika Mangkunegara I ingkang kadosipun dipunilhami saking seni drama saking negeri kilen utawa Eropa. Wiwitan pementasan wayang wing dipungelar ing Surakarta lajeng dipungelar ing Yogyakarta.
Wekdal ing sasu April 1868 yaiku Mangkunegara IV ngawontenaken acara khitan putranipun. Ingkang taun 1899, Pakubuwana X mbangun taman Sriwedari wonteng ing peresmianipun ngawontenaken pagelaran keseniang wayang wong. Kang ditonton kaliyan warga sekitar.
Pagelaran seni tradisional wayang wong ingkang pementasan eksklusif, namung digelar kangge bangsawan ing keraton. Nangung, ing taun 1902 wayang wong ngerembaka urip lan kanggo tontonan warga umum lan komersial kanthi nyade karcis.
Wayang wong kang komersil ngerembaka lan puncakipun nalika wonteng pekempalan “Ngesti Pandowo” ingkang dipunpandegani dening Sastrosabdo. Abad XVIII ingkang dipunpandegani dening Mangkunegera I, wekdal punika ingkang dipungelar namung lakon-lakoninpun wayang purwa. Sasampunipun menika pagelaran seni tradisional wayang wong wiwit boten subur maneh ing Surakarta. Ananing teng Yogyakarta taksih wonten pagelaran wayang wong ngantos taun 1881. Kanthi pembiyantunipun Mangkunegara V, wayang wong ngerembaka maling nanging taksih winetes ing daerah Yogyakarta lan Surakarta kemawon.
Saking sejarah seni pementasan tradisonal wayang wong sing sampun ana kanthi zaman mbiyen. Mbiyen namung bangsawan lan keraton kemawon kang saget mirsani pementasan wayang wong. Nanging zaman saiki, kabeh wong saget mirsani pemetasan wayang wong. Justru wayang wong kudu dipirsani lan dilestariake kanggo budaya asli Indonesia lan tanah Jawa. Sebab iku kita sedaya kudune terus mbudayakake budaya adat lan utaminipu wayang wong sing mbiyen boten subur supaya sakniki saget subur maneh pementasanipun.
Demikian 5 contoh teks eksposisi bahasa Jawa berbagai topik.
(RIN)
(Rani Hardjanti)